Slaapweetjes – Beter slapen door een licht opgewarmde huid

Ondanks een scala aan behandelmethoden blijft chronisch slecht slapen een veel voorkomende klacht. Aan het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen (NIN-KNAW) in Amsterdam doet het team van Eus van Someren onderzoek naar de hersenmechanismen van slecht slapen. Teamlid Roy Raymann heeft aangetoond dat een minimale wijziging van de huidtemperatuur een groot effect op slaap kan hebben. Vooral voor ouderen lijkt een substantiële verbetering van slaapkwaliteit en -kwantiteit mogelijk.

Ondanks medicatie, psychotherapie en tal van huis-, tuin- en keukenmiddeltjes blijft het tobben voor wie kampt met chronische slaapproblemen. Meer onderzoek is nodig om te achterhalen wat er in de hersenen nu precies misgaat bij slecht slapen; vervolgens kan doelgericht naar betere behandelmethoden worden gezocht. Het team van Van Someren blijkt in ieder geval één veelbelovende behandelmethode op het spoor: optimalisatie van de huidtemperatuur.

Eus van Someren lanceerde de hypothese dat de huidtemperatuur van invloed is op de neuronale activiteit van slaapregulerende hersengebieden. Zijn team heeft nu aangetoond dat zelfs een subtiele manipulatie van de huidtemperatuur een groot effect op slaap kan hebben.

Voor het onderzoek werd een experimentele opstelling gebouwd. Flexibele holle buisjes werden in een pyjama geweven en aangesloten op een systeem dat water van een gecontroleerde temperatuur door de buisjes pompte. Zo konden de onderzoekers kleine veranderingen in de huidtemperatuur aanbrengen zonder dat de slapende deelnemers hiervan iets merkten.

Deze geringe verandering bleek grote consequenties te hebben voor de slaap: deelnemers sliepen dieper en werden minder vaak wakker. Vooral bij oudere deelnemers waren de effecten opmerkelijk. Veel ouderen worden vroeger wakker dan ze willen. In dit onderzoek was de kans dat een oudere deelnemer om 6.00 uur ‘s ochtends wakker was 58 procent. Met milde huidverwarming nam deze kans drastisch af tot 4 procent.

Ouderen slapen bovendien vaak minder diep, terwijl juist diepe slaap onontbeerlijk lijkt voor het dagelijks onderhoud en herstel van het lichaam, in het bijzonder van de hersenen. In dit onderzoek hadden ouderen slechts 8 procent diepe slaap, minder dan de helft van het percentage dat gold voor jongere deelnemers. Met milde huidverwarming verdubbelde de hoeveelheid diepe slaap.